avuç koyu - KÜLTÜRÜMÜZ
  Ana Sayfa
  ZİYARETCİ DEFTERİ
  CANLI YAYIN
  KÜRŞAT BİYOGRAFİSİ
  KÖYÜN TARİHCESİ ve HİKAYESİ
  İLETİŞİM
  KÜLTÜRÜMÜZ
  => KIŞ EKMEGİ
  => EKONOMİK YAPISI
  => TARIM
  => HAYVANCILIK
  => İKLİM
  => BİTKİ ÖRTÜSÜ
  => DÜGÜN ADETLERİ VE KIZ İSTEME
  => MAHALLİ OYUNLAR
  => YÖRESEL YEMEKLER
  FOTO GALERİ
  DOKUZ IŞIK
  ABDULLAH ÇATLI
  TÜRKCEL SÜPERLİG PUAN DURUMU
  İDDA SONUCU
  CANLI TV SEYRET
  KURAN-I KERİM'DEN SURELER
  AŞK ÖLÇER
  CHAT ODASI
  BİLGİNİZİ DENEYİN?
  OKEY OYNA
A Ğ I T V E T Ü R K Ü L E R L E O R T A A N A D O L U K Ü L T Ü R Ü ( NEVŞEHİR ) Derleyenler ve Yazan CUMA ALBAYRAK BÖLGE KÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ Bolge tarim alani olarak genis ve elverisli bir toprak sahiptir. Halkin buyuk bir cogunlugu rencberlikle ugrasir. Tarimin yanisira hayvancilik ve kendi ihtiyaclarini karsilayacak kadarda meyve ve sebze yetistirilmektedir.Bolgede ekilen tarim urunlerinin agirligini bugday, arpa, yulaf, fig,mercimek, nohut, fasulye pancar, aycicegi (Devramber) olusturur. Meyve ve sebzelerden elma,armut, kiraz ,visne, dut,kaysi, uzum, ceviz, salatalik, domates (Kirmizi) biber, patlican, patates,sogan, havuc(Purcuklu) ihtiyaclarini karsilayacak kadar uretilir. Hayvancilik genelde inek, koyun ve kumes hayvanlarindan olusmaktadir. Doga sartlarinin sert olmasi ve bolgenin cografi ozellikleri bolge kulturunu sekillendirmistir.Bunun yanisira Ortaasya kokeni bilinen bolge halkinin kulturunu samanist geleneklerde belirlemistir. Bolgenin folklorik ozellikleri zengindir. Folklorik ozellikler genellikle bayram ve dugun torenlerinde sergilenir. Bunlardan Sinsin, Kukla,Saya donatma,cingen oyunu(Orta oyunu) Deve donatma seyirlik oyunlardir. Cirit ve gureste sportif oyunlardir. A:SİNSİN Sinsin dugunun ikinci gunu,bos bir alanda buyukce bir ates yakilmasiyla ve halkin ates cevresinde daire olusturmasiyla kurulur. Oyuncular sirayla dizilir. Davul zurna ezgisiyle bir kisi aniden ortaya firlar atesin uzerinden atlayara,guresteki pesrev gibi ellerini birbirine ve dizlerini vurarak meydanda oynar . Adeta diger oyuncalara meydan okur . Halkadaki baska bir oyuncu aniden ortaya cikarak atesin uzerinden atlayarak pesrev yapan oyuncuyu dugumlenmis peskir (Havlu), kayis (Kemer) veya urgan parcasiyla vurmak suretiyle kacirmaya calisir. Kacan oyuncu izleyicilerin yanina siginarak kendini kurtarir. Burada amac ates etrafinda ne kadar fazla sure kalabilirse, o kadar yigit ve cesaretli kabul edilir. Yeni oyuncuda digerlerinden birisi, kendisini kovalayincaya degin oyun surer. Ates sonmeye yuz tutunca oyuncular,davul ve zurna yi alarak topluca halay cekerler. Boylelikle oyun son bulur. Bu oyun kimi yorelerde belli farkliliklar gostersede ayni amaci tasimaktadir. Yani bir savas oyunu ve yigitlik gostersi olarak kabul edilir.Saman inanislarindan izler tasidigina inanilmaktadir. B: SAYA DONATMA Subat ayinin baslarinda koyunlarin kuzulamaya yakin donemlerinde bereket sevincini ifade etmek vs. kis yarisina rastladigi icin havalarin isinacagina duyulan sevinci ifade eder. Cobanlar ve koy gencleri aralarinda olusturdugu organizasyonla garip kilikli kiyafetler giyerek tekerlemeler, maniler ve kucuk seyirlik oyunlar sergileyerek koydeki evleri tek tek dolasip hediyeler toplamalarina saya donatma gelenegi denir Saya geliyor saya Evleri saya saya Su karsiki konakta Oturuyor aga pasa Sayanin basi benim Soylenir manierim Cok verene sozum yok Az vereni yererim gibi turku motifli maniler soylenir.Koyun butun haneleri dolasilarak hediyeler alinir. Hediyeyi cok veren evlerin onunde kucuk seyirlik oyunlar oynanir. Sonunda sayayi donatanlar topladiklari hediye ve yiyeceklerle aksam yemekli eglenceler duzenlerler. Yemekler yenilir ve kalan hediyelerde sayaya katilanlar arasinda esit sekilde pay edilip saya son bulur. C: KUKLA Dugunlerde ve bayramlarda seyrlik bir oyun olarak oynatilir. Oncelikle kuklayi oynatanin oynatacagi dekor hazirlanir. Usta hazirlanan dekorn altina sadece kollari gorunecek sekilde gizlenir.Kasiklarve yapma oyuncaklardan yapilan kuklalarla sergilenir. Usta kuklalari konusturarak komik oyunlar uretir. Bunlar gunluk hayatin komik yonlerini iceren ve halki eglendiren cesitli olaylardan olusur. D:Orta oyunu(Çingen oyunu) Bilinen orta oynuyla benzesir. Meydanda cingen hayatiyla ilgili komik olaylari koy gencleri seyirlik oyun olarak sergilerler. E:CİRİT Ortaasyada Türklerin at uzerinde cirit adi verilen bir metrelik sopalarla oynadiklari oyundur. Kavimler gocuyle Anadoluya tasinmistir. Karsilikli iki takimdan olusur. 100m mesafeye dizilinir. Takimin ilk oyuncusu cizgisinden atla cikarak hizla karsi takimin cizgisine gelir ve kendisini bekleyen ilk atliya ciritini firlatir. Cirit diger atliya degerse puan alinir. Daha sonra karsilayan atli cirit atani kovalayarak kendi ciritiyle vurmaya calisir. Oyun bu sekilde butun oyuncular bitene kadar devam eder.Fazla cirit vurusu yapan takim oyunu kazanir. Cirit oyununun ozelligi bir savas oyunu ve ata iyi ve dengeli binme ustaligini gosterir. Bayramlarda ve dugun torenlerinde duzenlenir. Bolgemizde 1960' larda at sayisinda buyuk dususler olmustur.Bu sebepten dolayi cirit oyunu bolgemizde ozelligini kaybetmis ve oynanmamaktadir. f.Deve donatma Nevsehir yoresinin en ozgun ve diger yorelerde cok nadiren yapilan seyirlik oyunlardan biridir. Dugunun ucuncu gunu koy gencleriarasinda organizasyon yapilir. Gizli bir mekanda yapay deve hazirlanir. Tahta merdiven uzerine hali kilim gibi ortulur. Merdiveni omuzlarina alarak, bir kisi basina bir kisi sonuna, sadece ayaklari gorulecek sekilde gecerler. Bastaki kisi sopaya gecirilmis yapma deve basini elleriyle tutarak hareket ettirir. Ekip basina Kose denir. Yaninda uc dort kisi Sebek kiliginda olurlar. Bunlarin yaninda kadin kiyafetlerinde giyinmis erkek, gelin rolunu oynar. Ayrica Kosenin birde esegi olur. Oyundaki amac deve gelininin baska kisilerce kacirilmasini, dugun gelini cikana kadar engelemektir. Dugun alayi koyu gezerken devede dugun alayiyla koyu gezer Dugun alayi yakin akrabalarin evleri onun de halay ceker. Kose tarafindan davul zurna esliginde deve oynatilir. Bu arada koruyucu sebekler deve gelininin kacirilmamasi icin ellerindeki palaskalarla deve gelinine yaklasanlari kovalarlar.Deve meydana yatarak ev sahibinden bahsis ister. Bahsis tatminkar iseoynayarak kalkar ve dugun alayi hareket ederek butun koy dolasilir. Eger deve gelini kaciriklirsa, dugun sahibi gelini kaciranlara yuklu bir miktar para vermek zorunda kalir. Vermez ise dugun devam etmez.Gelin almaya baba evine gidilir. Burada oyunlar oynanir halaylar cekilir.Kose tarafindan deve oynatilir,daha sonra deve tekrar yere yatarak kiz evinden hediyesini ister. Aldigi hediyeyi tatminkar gormezlerse kose deveyi yerden kaldirmaz.Bunun uzerine gelinin babasi deve ekibinin gonlunu alacak sekil de bahsisi buyutur. Bahsisi alan kose davul zurna esliginde deveyi oynatarak kaldirir. Gelin baba evinden cikarilir dugun alayiyla birlikte yeni evine dogru hareket edilir.Oglan evinde deve ekibi sonkez oynayarak yere yatar ve dugun sahibinden yuklu bir miktar bahsis alir. Kose deveyi davul zurna esliginde oynatarak kaldirir ve oyun bu sekilde son bulur. g.Gures Dugun ve bayramlarda gencler arasinda gures musabakalari duzenlenir,kazananlara cesitli hediyeler verilir. h.imece Kirsal bolgelerde koylunun ortak is gorme gelenegine yardimlasma veya imeci denir. Amaci sirasiyla elbirligi ederek kalabalik bir sekilde isin carcabuk bitirilmesidir. Bu isler soyle siralanabilir: Ekin bicme,tarla isleri,harman isleri,bag bozumu,bulgur yapma,un ugutme,kerpic kesme vs. gibi calismalarda imece uygulanir. Bulgur yapma imecesinde kizlar ve kadinlar biraraya toplanarak maniler ve turkuler esliginde bulgur doverler. Yore gencleride imece yapilan evin etrafinda kiz begenme amaciyla gezinirler.Bu arada imece kizlari manilerle birbirlerine yakistirdiklari genc kizlari ve erkekleri siniye koyarlar(*). Siniye konulan genc kiz ve erkekler birbirlerine karsi istekli olduklarini cesitli hareketleriyle belli ederler. Bu sayede gorucu usulu evlilik biraz olsun yumusatilmistir. Gencler bu yolla kurduklari iletisimden cesaret alarak, dugunlerde araya elciler koyarak kizin gonlu olup olmadigini anlamaya calisir. (*) Siniye koyma: Genc erkek ve kizlarin maniler ve turkulerle birbirlerine yakistirilmasidir. (*)Vurulmak:Asik olmak. i.Evlilik ve düğün törenleri Evlilik cagina gelmis genc pilava kasik saplama, esige ayakkabi civilemek soz dinlememe,hircinlasmak gibi hareketler ve davranislarla evlenmek istedigini buyuklerine hissettirir. Anneside gencin agzini arayarak gonlunun kimde oldugunu anlamaya calisir. Kizin kim oldugu ogrenildikten sonra kiz evine misafirlige gidilerek kiz tarafinin nabzi yoklanir. Kiz tarafi istekli ise misafirlere hos davranarak istekli olduklarini belli eder. Kisa bir sure sonra aile buyukleri kizi istemege gider.Kiz adetlere gore istenir. Kiz tarafi istekli ise kizi vermeyi kabul eder. Kiz verilirken damat adayinin askerlik durumu,maddi durumu ve egitim durumu goz onunde bulundurulur. Lokum yenilerek nisan merasimi yapilarak koy halkina duyrulur.Dugun tarihi her iki tarafin rizasiyla belirlenir.Genellikle hasat sonunda yapilir. Dugunden once zihnet esyasi giyim kusam ve diger dugun ihtiyaclari icin alisveris yapilir. Dugun cuma ogle namazini muteakip erkek evinde bayrak kaldirilarak baslar. Davul zurna esliginde dugun alayi olusturularak koy ahalisi dugune davet edilir.Fistik,seker,biskuvi gibi cerezler dagitilir. Bayrak altinda kurban kesilerek yemekler yapilir ve misafirlere ikram edilir. Aksam eglenceler duzenlenir. Halaylar cekilip oyunlar oynanir. Dugunun ikinci gunu daha hareketli gecer. Seyirlik oyunlar (Cirit,Kukla,Orta oyunu, Gures, Sinsin)Aksama kadar eglenilir. Aksam kiz evine gidilerek kina gecesi duzenlenir. Geline kina yakilir cesitli eglenceler duzenlenir Son gun sabahtan dugun yemekleri hazirlanir.Gelin cikarmak uzere erkek evinde hazirliklar tamamlanir. (Damat trasi yapilir, deve donatilir) Davul zurna esliginde dugun alayi gelin almayakiz evine gider. Kiz evinde halaylar cekilir, oyunlar oynanir. Gelin bu sirada baba evinde manici kadinlar tarafindan tef esliginde duygulu turkulerle gelin ve annesi aglatilir. Atladi gecti esigi Sofrada kaldi kasigi Buyuk evin yakisigi Giz anam dugunun kutlu olsun Evde dirligin tatli olsun Kurdular dugun asini Oda oger kizin basini Cagirin kizin kardasini Kiz anam dugunun kutlu olsun Evde dirligin tatli olsun Anam kirmenini alsin eline Ciksin baksin ayrilsin yoluna Kiz gelin gordukce gonlum yerine Eyvah eyvah ben anamdan ayrildim Esim kizlar ben sizlere doyamadim Anam asini pisirdi mola Usagini basina desirdi mola Benide aklina dusurdu mola Eyvah eyvah ben anamdan ayrildim Esim kizlar ben sizlere doyamadim gibi duygulu gelin aglatma turkuleri yoremizde oldugu gibi cesitli Turkmen kulturleriylede benzerlik gosterir(Adana, Kayseri,Kirsehir) geline son ogutleri buyukleri tarafindan verilir.Gelin damat esliginde disari cikarilir.Bu arada gelinin cehizlerinin bulundugu sandik,erkek kardesleri tarafindan uzerine oturularak alikonur. Erkek tarafindan bahsis ister. Erkek tarafi bahsisi vererek sandigi alir.Gelinde baba evinden cikarilir. Evin onunde hazirlanan mekanda taki merasimi yapilir. Anne, baba, kardesleri ve cesitli akrabalari zihnet ve para gibi hediyeleri takarlar. Merasim sonunda gelin ve damatin uzerine yuksekce bir yerden,icerisinde bozuk para, bugday, seker vs. bulunan karisik seyler atilir. Bunlardan paranin anlami, maddi sikintiya dusulmemesi, bugdayin anlami bereketlilik ve sekerin anlami, tatli dili olsunlar, iyi gecinsinler anlamini tasir. Dugun alayi ile gelin yeni evine goturulur. Eve girmeden esikte gelin testi kirar. Testi kirmanin amaci kotuluklerden uzak olma amaci tasir. Bundan sonra dugun ahalisine yorenin kendine has yemekleri sunulur. DÜĞÜN YEMEKLERI 1..Etli dugun pilavi (bulgurlu) 2..Yogurtlu manti 3..Topalakli kofte 4..Tarhana corbasi 5..Sutlu as 6..Kavurma 7..Incir tatlisi 8..Yaprak sarma 9..Kuru fasulye 10..Ağ pakla 11..Bamya 12..Mıkla Aksam olunca damat akranlari ve sagdici esliginde yatsi namazi kilmaya goturulur. imam nikahi kiyilir. Erkek gerdege girmek uzere sagdici ve akranlari tarafindan gerdek odasi onune getirilir. Yumruk ve igne batirilarak gerdege sokulur. j.Harman gelenekleri Olgunlasmis hububatlar bicilir veya orakla yolunur ve harman yerine getirilerek atlara kosulan dovenle surulur. Tinas haline getirilir. Ruzgar ile tinas yaba ile savrularak cec ve saman ayrilir. Samandan ayrilan urune cec denir. Bu cec cuvallara doldurularak ambara konur. Saman samanliklara depolanir. Kislik hayvan yiyecegi olarak kullanilir. Hasat doneminde kislik yiyecek olarak saklanmak uzere kavunlar cec icersinde saklanir. k.Yore yemekleri 1..LEPEÇ: Genellikle, cobanlar dagda koyun sutunden, icine bir miktar bulgur katilarak pisirir. 2..CULHUR: Kurumus yufka ekmegi suda haslanir ve corba kivamina getirilip uzerine yag dokulerek hazirlanir. 3..FİRİK: Bugdayin olgunlasmaya basladigi donemde ates yakilarak basaklar kavrulur ve soyulur. Cerez niyetine yenilir. 4..SOĞANLAMAÇ: Sogan kavrulur ve uzerine yumurta kirilarak hazirlanir. 5..ERİŞTE: Hamur yufka haline getirilir ve ince ince dilimlenerek kurutulur.Genelde kislik bir yiyecektir.Makarna gibi pisirilir 6..KABAK ÇİÇEĞİ CACIĞI: Kabak cicekleri toplanir ve icine bulgur katilarak pisirilir. 7..MARDIMALAK CACIĞI: Dagdan toplanan madimagin icine yumurta ve pastirma konur daha sonra bu karisim kisik ateste kavrularak pisirilir. 8..MANTI: Yufka acilir. Kucuk parcalara ayrilir. Kiyma, sogan ve baharatlardan olusan ic kavrularak yufka parcalarinin icine konur. Bohcalama seklinde kapatilir. Suda haslanarak pisirilir. Uzerine yogurt dokulur. Yag ve salcadan olusan sos dokulerek servise hazir hale getirilir. 9..TANDIRDA BAG YAPRAGI SARMASI: Salamura yapraklar islanir.ic malzemesi olarak kiyma, pirinc, bulgur, sogan, maydanoz ve baharatlardan olusan karisim hazirlanir. Yapraklarin icine konularak sarilir. Tas comleklerin icine dizilerek biraz su katilir. icine kurutulmus koyun kaburga kemigi konularak tandirda pisirilir. 10..TANDIRDA KURU FASULYE: Parca etle comlek icinde tandirda pisirilir. 11..TARHANA CORBASI: Kurutulmus tarhanadan veya suzme yogurt ve yarmayla pisirilir. Yogurt suda ayran kivamina getirilerek kaynatilir. Kaynadiktan sonra icine yarma atilarak belli bir sure pisirilir. Uzerine tereyag ve nane karisimi dokulerek hazirlanir. 12..TOPALAKLI KOFTE: Dugurcuk, dovulmus et, sogan, salca ve cesitli baharatlarla karistirilarak kivamina gelene kadar yogrulur.Daha sonra parcalar halinde yuvarlanir.Kaynamis suya atilarak haslanir. Uzerine yag ve salca eklenerek hazirlanir. 13..İÇLİ ÇÖREK: Tandirda yufka ekmek yapilirken yapilan pratik bir yemektir.Yufkanin icerisi ne peynir, sizgit, sucuk, patates, yumurta gibi ic malzemeleri ile cesitli turlerde hazirlanir. Gozlemeye benzer. 14..SIZGIT: Besi hayvani kesilir. Eti ayrilarak kusbasi seklinde dogranir.Tandirda kavrulur. Kavrulan et test icine konularak sogumaya birakilir. Soguduktan sonra donar ve kisin yelek uzere saklanir. 15..HASİDE: Pekmez, yag,un karistirilarak ateste pisirilir. l.Dogum gelenekleri Dogumu koyun yasli ve deneyimli kadinlari yaptirir. Cocugun gobek bagi kesilerek genellikle okul temellerine gomulur. Boylelikle iyi egitim alacagina inanilir. Cocugun ismini aile buyukleri koyar. Cocuk kirk gunluk olmadan disari cikarilmaz. Annesinin sutu az olan cocuklari sut annesi emzirir. Bundan dolayi sut annenin cocuklari birbiriyle evlenemez, kardes sayilirlar. Cocuga dogumdan sonra goz boncugu veya igde dalinin parcasi ignelenerek nazardan korumaya calisilir. Cocugun disi cikinca dis hedigi pisirilir ve dagitilir. m.Ölüm ve cenaze gelenekleri Koyde bir kisi oldugu zaman olumu "Sela" ile duyrulur. Koylu erkekleri toplanarak cenaze torenine katilir. Bu arada koy gencleri mezarin kazilip hazirlanmasini saglarlar. Cenaze namazi kilindiktan sonra tabut omuzlarda mezarliga getirilir Dualardan esliginde iki yakini tarafindan mezara konulur. Akrabalari tarafindan ilk topragi atilir. Orada bulunan herkes kurekle sirayla mezara toprak atarak mezar kapatilir. Bassagligi dileklerini aile buyukleri cenaze evinde kabul ederler. Komsular ve koy ahalisi uc gun cenaze evine yemek tasirlar. Olumu takip eden gunlerde bir sure dugun ve eglence yapilmaz. Kadinlar olen kisinin olum sekline ve gecmisine agitlar yakar. Olumun kirkinci gununde, olen kisinin sevdigi yemekler yapilarak koy ahalisine ve cevre koylere yemek verilir. Takip eden gunlerde mevlut okutularak seker dagitilir. Mezarlar bayramlarda ziyaret edilerek dualar okunur. Bazi olumler trajik oldugu icin gunumuze kadar rivayetlerle ulasmistir. İki atı vardı birisi yılkı Kaçamaz ipsiz bağlanır sanki Yiğittir sözünden dönmez inanki Atıdır sebebi bunu bilesin Elinden düşmezdi kargısı Mağarada verildi yargısı Elinde obasındaydı kaygısı Fermanaydı isyanı bunu bilesin Kırağı düşmüş sabaha Vuruşmaktı töresi yaman ha Köz düştü sapa samana Tütsüde öldü bunu bilesin gibi 1800 lu yillarda bolgenin agalarindan Gökkağ Karaman Beyliginin askerleri tarafindan Hacilar Koyunde magrada tutsulenerek oldurulmustur. Yukardaki beyitler bu olum uzerine gunumuze kadar kulaktan kulaga soylenerek gelmistir. Bu beyitler torunu Rustem SEN tarafindan derlenmistir. (1955) Yoreye ozgu kelimeler AĞIZ : Yeni buzalamis hayvan sutu AĞPAKLA : Fasulye ANADUT : Uc disli harman aleti ASDAP : Giysi AŞIT : Tahil ambari BASMAN : Basamak BAYAKTAN : Biraz once BELDENAT : Dirgen, tarim aleti BELİK : Sac sekli veya besige cocuk kundaklama BILDIR : Gecen yil BITIRAK : Bir cesit diken BiŞİRİK : Kaplama camuru BÖLE : Teyze cocugu BUVARSAMA : ineklerin cinsel talebi CEBELLEŞME : Ugrasma CEÇ : Samani ayrilmis tahil CENGAME : Kavga CIBIR : Yoksul CILBIR : Bir tur yogurtlu ve yumurtali yemek CILK : Bozuk yumurta CINGIL : Kucuk kova CIRTLIK : Yenilen bir ot CULHUR : Ekmekten yapilan yemek CULUK : Hindi CULLUK : Kucuk CULU : Kucuk CALIK : Koku yenen yabani bitki ÇALKAMAÇ : Ayran ÇAR : Sal ÇELTEK : Coban yardimcisi ÇETEN : Saman tasima araci ÇIĞIRTMA : Yagda kizarkis hamur isi ÇIKI : Bohcalama ÇIKIM : Bicme veya yolma isleminin kisim kisim yapilmasi ÇİMMEK : Yikanmak ÇİNARİ : Bir elek cesiti ÇİNİK : 8 Kg. " " ÇİR : Kurutulmus kaysi ÇİRTİM : Uzum salkiminin bir parcasi ÇÖMÇE : Kepce ÇÖRTEN : Yagmur olugu DALLAMA : Suveter DALVAR : Camasir ipi DELLER : ilan etmek DIKEC : inat DÖLEK : Duzgun DULDA : Golge veya esintisiz yer DUMBUZ : Yumruk DUTGAC : El bezi DUMUKSUZ : Akilsiz DÜVE : Buyumus disi inek yavrusu ACER : Yeni EKE : Olgun ELLIK : Eldiven ELTI : Kardes karilarindan herbiri EMLIK : Normal kuzulama doneminden sonra dogan kuzu ERINGEC : Usangin EVIRGEC : Yufka pisirmeye yarayan sopa EVLIK : Evin esya odasi FIRKIT : Yesil turu GADA : Sevgi ifadesi GARMAÇ : Kuspe ve kepekten olusan hayvan yemi GELENGI : Kemirgen bir hayvan turu GICIK : Aykiri GİLİK : Yagli yufka ekmek GOCUK : Kaban GO : Yesil veya ham meyve GÖBELEK : Mantar GÖN : Hayvan derisi GÖVERTI : Yesillik GÖZER : Buyuk gozlu elek GUVA : Damat GUVALMAK : Ovunmek GUYHAZ : Atesi az olan GÜDÜK : Bodur GUMPÜR : Patates GÜRRE : Isterik disi esek GÜVEZİ : Mor HARNIP : Kirik leblebi HAVT : Havuz HEDİK : Haslanmis bugday HELİK : Kucuk tas parcasi HELİKMEK : Simarmak HELKE : Su veya sut kabi HERK : Surulup ekilmemis tarla HEVENK : Kurumus bag yapragi HEZEN : Kiris niyetine kullanilan agac HISIRLAMAK : Hayvanlarin fazla yem yeme HORUM : Yolunan yada bicilen ekinin tarladaki kucuk yigin hali IŞĞIN : Bag filizi İŞCİMEN : Caliskan İŞLİK : Gomlek İTA : Un konulan naylon KAMÇI : Kirbac KANGAL : Bir tur ici yenilen diken KARIK : Sebze yetistirilen bolum KAVURGA : Bugday ve cetene ile yapilan kuruyemis KECİ : ince ip KELEŞ : Guzel KERME : Sekillendirilmis hayvan gubresi KERTİK : iz, isaret KES : iri saman KESEK : Tarla surumu esnasinda kalkan toprak parcasi KEVEK : Sekillendirilmeye elverisli tas KEVGIR : Suzgec KINISA : Buyuk bicak KIRAN : Kumes hayvanlari hastaligi KIRIK : Kadinin oynastigi erkek KIRMIZI : Domates KIYIK : Buyuk igne KIYMIK : Sivri agac parcasi KİLE : 32 Kg. tahil olcusu KIRIK : Sipa KIRMEN : Yun egrilen alet KORUK : Olgunlasmamis uzum KÖMBE : Soba ekmegi KOSSA : Demir cubuk KUNLAMA : Kopek ve eseklerde dogurma KURK : Civcivli tavuk KUYRUKLU : Sapli yemek pisirme kabi KÜLBE : Tandir havalandirma deligi KÜLLÜK : Copluk KÜSGÜÇ : Comlege peynir sikistirmak uzere kullanilan sopa LAPÇIN : Mes MARDIMALAK : Yenilen ve yemegi yapilan bir bitki MAMALI : Tandir bacasi MAZARRAT : Yaramaz MİTİL : Yorgan yuzu MUŞTU : Mujde ÖKÇESIZ : Korkak ÖKSÜZOĞLAN : Yabani bir cicek ÖPCE : Ukala, herseye karisan kisi ÖYKENMEK : Taklit etmek PALAZ : ince minder PEŞKİR : Havlu PİŞİRİK : Pasif PÖTÜK : Sumuk SAÇMA : Tandirda yakilan yakacak SEHIM : Pay, hisse SEKİ : Basamak SELE : Kuru yufka altligi SERGEN : Yolunmus baklagil Destesi SETEN : Bulgur dogme tasi SEYIRTMEK : Dortnala kosturmak SINDI : Makas SİN : Mezar SİNİ : Yemek yenilen tepsi SİTİL : Sebze fidesi SOĞUKKUYU : Lastik ayakkabi SOKU : Elle bulgur dogme tasi SOKUM : Lokma SUMSUK : Yumruk SÜRGÜÇ : Bulasik bezi SUVE : Kapi onune konulan basamak SELEK : Tutam SEPPE : Bazlama ŞIKKIR : Naylon cocuk ayakkabisi ŞIMŞIR : Tahta kasik ŞİPİDİK : Terlik ŞİRAHNE : Uzum ezilen yer TATLIK : El yapimi battaniye TEMBIH : Ogutleme TEPÇİMEK : Tokezlemek TEREK : Raf TEŞT : Genis bakir kap TEZEK : Sekillendirilmis ve kurutulmus hayvan gubresi TINGIR : Banyo yapilan buyukce legen TOKAC : Camasir dovme tahtasi TOPALAK : Yuvarlak TOSBA : Kablumbaga TÖK : Aksi TÖNGÜ : Tirpanla ekin bicmeyi kolaylastiran sert otlardan yapilmis kucuk deste TUMUTMA : Pancar tatlisi UMUNMAK : Beklenti icerisinde olmak URGAN : Kalin ip URUPLA : 1 Kg. tahil olcusu UT : Utanmak YABA : Tinaz atma aleti YADIRGI : Yabanci YAĞAR : Sirt YALAK : Hayvan su kabi YANAZ : Ters, aksi YARMA : Kirilmis bugday YEGILMEK : Ogunmek YELDIRME : Entari YEMLIK : Yenen bir ot YILKI : Kisliga birakilmis at YUMUŞ : Buyruk YUTNUKKUSU : Yavrukus YUKLUK : Yataklarin toplu konuldugu yer ZEMBIL : Sepet ZIRIK : Uzun ZİKKE : Hayvan baglamaya yarayan demir cubuk ZOYPUNTU : ise yaramaz o-Köşektaş'in hikayesi Gecmis bir zamanda dervisin birisi devesiyle beraber, suanki Kosektas koyu (Nevsehir-Hacibektas) civarindan gecerken namaz kilmak icin pinar basida durur. Abdestini alir ve namazini kilmaya baslar. Bu sirada deve ve yavrusu (Kosek) birseylerden urkerek ( korkmak) kacarlar. Bu olay dervisin namaz kilma esnasinda oldugu icin namazini birakip, deve ve yavrusuyla ilgilenemez. Namazdan sonra defaatle aramasina ragmen bulamaz. Cok sinirlenerek, deve ve kosegine "Allah sizi oldugunuz yerde tas etsin." diye beddua eder. Deve ve kosegin olduklari yerde tas haline donustukleri rivayet edilir. Tasin bulundugu bolgede kurulan Kosektas koyu ismi bu rivayetten etkilenilerek konulmustur. Bahse konu tas Kosektas koyu icinde korumaya alinmistir. Bu bolgede Kosektas tasindan baska blok bir kaya bulunmamaktadir. Yore agit ve turkuleri Yore agit ve turkuler yonunden genis bir repertuara sahiptir. Bu agit ve turkuler yasanmis olum, ayrilik ve ask olaylari uzerine yorede yasamis Irabet,Ameli,Yaylaci, Niyaz vs. gibi kisilerin ya kendilerinin soyledikleri yada onlar adina Koy ahalisi tarafindan soylenmis olup agizdan agiza bugune kadar gelmistir. RAGIP UCAR (IRABET) Ragip 1913 yilinda dogar. Osmanli devletinin icinde bulundugu savastan dolayi yokluk icinde buyumustur. Cumhuriyetin ilaninin ardindan nufusun azligi nedeniyle devletin uyguladigi cok cocuk yapmaya tesvik politikasi genelde halk tarafindan kabullenilmistir. Ozellikle koylerde erken evlenmeler gorulmustur. Ragip ta bu donemde henuz onbes yasinda iken evlendirilir. Irabe adindaki genc bir kizla yapilan bu evlilik uzun surmeyecektir. Ragip evlendikten iki ay sonra, Izmir'e calismaya gider. Bir yil kadar Izmir'de calisan Ragip kulagina gelen haberlere dayanamayarak koyune doner. Ne yazikki duyduklari dogrudur. Koy Irabe hakkinda cikan dedikodularla calkalanmaktadir. Karisindan bosanan Ragip bu arada koyun yeni yetme guzellerinden Cafiyeyi gorur ve ona gonlunu kaptirir. Ancak arada buyuk bir sorun vardir. Cafiye, Irabe'nin isminin beraber anildigi kisinin kardesidir. Sevgi ve kini bir arada yasayan Ragip Cafiye'yi kacirmaya karar verir. Cafiye'nin ailesidebu haberleri duyar ve Ragip'la konusurlar. Cafiyeyi isterse kendine verebileceklerini, ondan daha iyi damat bulamayacaklarini soylerler. Onlar bu evlilige razi olduklarina gore kizi kacirmanin bir anlami olmayacaktir. Ancak Ragip icindeki ofkeye hakim olamaz. Cafiye'yi kaciracagini ailesinede soyler. Butun bir yaz Ragip'in Cafiye'yi kaciracagi beklentisiyle gecer. Artik harmanlar kaldirilmis, koyun isleri hafiflemistir. Ragip aradigi firsati bu arada yapilan bulgur imecesinde bulur.Koy korucusu olan babasinin mavzerini alarak arkadaslariyla , ayni zamanda amca ogullari olan Niyaz, Husnu ve Mustafa ile koy imecesini basarak Cafiye'yi alip kacirirlar. Amaclari onceden anlastiklari gibi komsu Sarilar koyune gidip orada akrabalarinda kalmaktir. Bu arada imeceden Cafiye'nin kacirildigi haberi tum koye yayilir. Cafiye'nin dayisi Bekir aga silahini alarak peslerine duser. Bekir Sarilar yolunda Ragip' lari yakalayarak Cafiye'yi almak ister. Ancak catisma cikar ve o hengamede patlayan bir silahla Bekir olur. Sarilara varmislardir ama olanlar olmus ve kan akmistir. Onlar artik kiz kaciran ve herkesin misafir edebilecegi insanlar degildirler. Jandarmaya haber salinmis, jandarma bolgede onlari aramaktadir. Sarilarda Cafiye'yi ellerinden almaya kalkarlar ama akrabalarinin yardimiyla oradan kacarlar. Sarilar da zor durumda kalmislardir, koye ise donemezler. Birara Avanos'a gidip, oradan uzak diyarlara gitmeyi dusunurlersede Jandarma karakolu orada oldugundan bu dusunceden vazgecerler. Bir kac gun nereye gideceklerini bilmeden dagda kalirlar. Son umut Barak koyundeki akrabalarinin yanina gitmek icin yola koyulurlar. Sarilar ve Kosektas arasinda Jandarma ile catisirlar.Araziyi tanimalari Jandarmadan kurtulmalarini saglar. Dag yolundan Barak 'a ulasirlar. Burada da fazla barinamazlar. Gece gizlice koye donup iki gun kaldiktan sonra teslim olurlar. Dort arkadas tutuklanarak Avanos'a goturulur. Cafiye ise ailesine teslim edilir. Yargilama Kirsehir 'de yapilir. Irabet'in butun suclamalari kabul etmesi; Bekir'in oldurulmesini ustlenmesiyle arkadaslari birkac yil hapis cezasi alirken Irabet idam cezasina carptirilir. Mahkemede Cafiye ailesinin baskisiyla Irabet'i suclayici ifadeler kullanmistir. Cafiye'nin ifadeleride idam cezasi verilmesine neden olmustur. Osman Cetin adinda genc bir avukat Irabet'in savunmasini ustlenir. Verilen idam cezasi temyiz edilir.Osman Cetin'in ugraslariyla yapilan yeni yargilamada, Irabet 15 yil agir hapse mahkum olur. Bunda Irabet'in 18 yasindan kucuk olmasida etkili olmustur. Bir sure arkadaslari ile Avanos hapsanesinde kalirlar. 1933 yilinda arkadaslari hapsaneden cikarlar. Irabet ise 1938 yilina kadar kalacaktir. Arkadaslarindan Niyaz hapsaneden ciktiktan bir sure sonra oldurulur. Niyaz'i olduren kiside Avanosa getirileceginden, Irabet Kirsehir hapsanesine nakledilir. Hem hapishane hayati hemde giderek derinlesen Cafiye aski Irabet'e turkuler soyletmis, agitlar yaktirmistir. Gelen ziyaretciler bunlari kulaktan kulaga aktarmis gunumuze kadar kalici olmasini saglamislardir. Irabet hapishanede iken Cafiye ailesinin zoruyla baska birisiyle evlendirilmistir.Irabet ise hapishaneden ciktiktan sonra avukati Osman Cetin'in kiz kardesini ister ancak babasi bir calgiciya kizini vermeyecegini soyler. Bunun uzerine Irabet sazini kirar ve istedigi kizla evlenir. Bu evlilikten iki oglu ikide kizi olur. Kizlarindan birisine Sahan adini vermistir ki Sahan Cafiyeninde kizinin adidir. Ogullarindan birisine de Osman Cetin adini verir. Irabet'in yasami gibi olumude trajik olmustur. Av merakiyla bilinen Irabet 1970 yilinda gittigi avda kalp krizi gecirir ve olur. Cesedi kopegi basinda bekler durumda bulunur. Cesedin yanina kimseyi yaklastirmaya kopek etkisiz hale getirildikten sonra ceset bir traktore yuklenerek koye goturulur.Cesedi koye goturen traktoru Bekir aganin Oglunun almasi kan davasi gudulmemesini gostermesi bakimindan hem ilgi cekici hem de takdire sayandir. Irabet'in kopegi gunlerce mezarinin yanindan ayrilmaz. Bundan rahatsiz olan koyluler kopegi oldururler. Irabet'in zorluklarla gecen yasaminin yansimasi olan turku ve agitlari yaklasik soyle bir kronolojik sira izler; Kaleye ciktimda bilmem hangisi Yakti beni o gelinin cingisi Ben yarimi nerde olsa bilirim Orta boylu kara yagiz birisi Bu dortluk ince Ansa tarafindan Cafiye'nin agzi ile irabet icin yazilmistir. ikimizde bir indiydik cesmeye Oturupta derdimizi desmeye Dayindan haberi oldu duyunca Ellerim tutmadi dugme cezmeye Bulgur basinda eyledik ismar Sarlara varmadan ben oldum pisman Sana diyom sana Niyaz kardas Bekir oldu diye cogaldi dusman Ziyarete ciktim saglik selamet Ag yar yanimda da hakka emanet Sallan sunam Avanos'a varalim Ganli Hacimmetten olurmu imdat Sarlara varalim gunes dogmadan Gulunu dereyim soguk almadan Sallan sunam Avanos'a varalim Durzu baban mahkemeye varmadan Sarlara vardimda hic durmak olmaz Gavur Altipinar misafir almaz Sana diyom sana Niyaz arkadas Avanos beyleri amandan bilmez Boz bulanik akar su Kizilirmak Gayri kalmadi burda durmak Sana diyom sana gelin Cafiyem Babayin muradi elimden almak Mezarin basinda cengame ettik Koye donmedikte Barak'a gittik Gozune dursun Cafiye gelin Yoruldum dedikce elinden tuttuk Geceler yarisi eyledik harbi Sag elim silahta sol elim yargi Hani gelin muradimiz gavlimiz Vallahi billahi ayrilmam dedi Topaklida Avanostan asagi Teslim ettik tabancayi fisegi Sana diyom sana Niyaz arkadas Zaten kalles sarilarin usagi Kolu bagli bindirdiler esege Teslim ettik tabancayi fisegi Ayagini denk al yalniz oglan Sana dusman Ahmetlinin usagi Ayagma vurdular altokka demir ireyis muddeyim veriyor emir iragip derisen bir mahcup cocuk Yigidim alnina yazilan gelir Elime vurdular kelepce demir Kaymakam vali veriyor emir Amanin Ragiba idam demisler Alnina yazilan basina gelir Ziyarete ciktim irmak parlar Boyle olursa bizim isler geriler Ayagini denk al yaliniz oglan Sahitlik ediyor cifte karilar Uc arkadasim var biri Mustafa Verin sevdigimi suruyum sefa Sana diyom sana Mustafa gardas Yeni kanun hic gelmiyor insafa Mahkemeye girdi cari surunur Gordum guzeli gognum yerinir Sana diyom sana Serif bibisi Cagirtma turkuyu Cafiyem darilir Emmi usagi ne belali basimiz Daha kucuk idi bizim yasimiz Gelin ifadeye cebri deyince Gayri bir Allaha kaldi isimiz Kaslari karada kirpigi uzun Sahinin avinada donmezmi kuzgun Sana diyom sana Cafiye gelin Donder ifadeyi kanunlar azgin Avanos icinde bir yesil direk Cagriliyor derler dayanmaz yurek Sana diyom sana garibin oglan Sevdigin kizida gurbete verek Gide gide yokus geldi yollarim Asik Kerem gibi soyler dillerim Olenecek garip anam aglasin Benim sebebim sen oldun gelin Verdigim yuzugu eyle belgizar Olenecek ben cekerim ahizar Canlarim daraldi zalim gardiyan Ac pencereleri degsin uruzgar Kosektas altinda cifte pinarlar icerler suyunu bizi anarlar inanma Cafiyem gene gelirim Mapise duseni oldu sayarlar Gorurmuyum Kosektasin duzunu Neddin gelin sarlardaki sozunu Ben varana kadar gelin oturmaz Acep berber kime verir gizini Gorunuyor ag daginin kavagi Cafiyeme alli vurun duvagi Sana diyom sana Cafiye gelin Nesen gelin oldun ne ben guveyi Kalenin basinda ettik seyrani Karali getirdik bu yil bayrami Bana selam salmis kolenin Hasan Yagin aldim sana kaldi ayrani Mapise girdimde zindan beklerim Anam olmus benim zaim eklerim Kagida koydumda gelin sacini Gun asiri degil kunde koklarim Acer bagimizin lalesi biter Durnasi kazida yaliniz oter Benim sebebim sen oldun gelin Onbes sene derler ne zaman biter Kanli geldi Kirsehir'e kalkariz Evragimiz bozuk gelse cikariz Benden selam soyle koca pedere Sag kalirsak ocagini yakariz Dolanirim Kirsehir'in dagini Sen erittin yuregimin yagini Mapise girdimde oldu belleme Orerde salarim kinit bagini Geldiydim bizim baglar bozulmus Cendermeler karakola dizilmis Amanin Cafiyem sen beni dinle Bizm evrak Ankara'ya yazilmis İBRAHİM ÇÖL Ibrahim Col 191O yilinda dogar. Cok yoksul bir ailenin cocugu olan Ibrahim kucuk yasta cobanlik yapmaya baslar. Kisa zamanda eke olan Ibrahim civar koylerden de teklifler alir. Bunda Ibrahim'in iyi bir coban olmasinin yaninda tatli dilli hos sohbet olmasininda rolu vardir. 17 yasinda Avanoslu bir aganin yaninda calismaya baslar. Aganin 15 yasinda Zohre adinda bir kizi vardir. Zohre o yore nin en guzel kizlarindan olup yore agalari tarafindan istenmektedir. Ancak o gonlunu Ibrahim'e kaptirir. Zohre sik sik Ibrahim'in suru otlattigi meraya gelir orada gorusurler. Bir sure devam eden bu gorusmeler aga tarafindan da ogrenilir ve Ibrahim isten kovulur.Bir sure koyde kalan Ibrahim Zohre'yi bir turlu unutamaz, onun icin siirler yazar, turkuler yakar. Guzel yaylanizda caya bakiyor Arasindan tuzlu sular akiyor Bir gun icndede oldum silaci Bu kiz beni iflag etmez Guzel yaylanizda irmak yamaci Kasiyin karasi derdim ilaci Birgun icindede oldum silaci Bu kiz beni iflak etmez Sabahinan erken dustum yollara Selam verdim yeni acan gullere Burnuma tuttumda zehir yellere Gelirmola o guzelin kokusu Yuce dag basinda kesilir taslar Karagoz ustunde hilaldir kaslar Birgun yaylaniza misafir olsam Duyar dusmanlarim yer beni taslar Avanos derlerde bir kucuk kasaba Gun enerken basladilar hesaba Sana diyom sana sevdigim guzel Gavlimizi dusmanlara soylesene Avanos'ta cay yoluna bakiyor Arasindan tuzlu sular akiyor Beni cikarmaya kurmuslar gavil Sevdigim guzelde beni yakiyor Ibrahim Col halk arasinda yaylaci olarak taninir.Yaylaci lakabi coban olmasindan dolayi verilmistir.Diger bir goruse gore siirlerinde sik sik yayladan bahsetmesindendir. Zohre'yi unutamayan yaylaci, gozden irak olanin gonuldende irak olacagi dusun cesiyle calismak icin izmir'e gider.Burada bir somun ekmek karsiligi demir yolu insaatinda calismaya baslar . izmir 'de arkadaslariyla beraber olmasina ragmen sila hasretine bir turlu engel olamaz. Dinleyin agalar tarif edeyim Gozde hayal hayal isi silanin Yel estikce gelir turlu kokusu Kayasi topragi tatli silanin Kosektas derlerde bir ulu tasti Basina vardimda dilim dolasti Hic olmadi ahbaplarin yardimi Umudum kesildi daglari asti. Gurbette hasretlik ne yaman beter Andikca silayi efkarim artar Bahar mevsiminde bulbuller oter Kosektes derlerde adi silanin Soyka gollupinar enginden akar Ayrilik derlerde bagrimi yakar Gelinkiz karismis camasir yikar Kosektas derlerde adi silanin Bir sure orda calisan yaylaci bir bayram sabahi bayram namazindan hemen sonra aldigi bir haber uzerine su dortlugu soyleyerek izmir'den ayrilir. Hocanin minaresi, zeytinin dali Aci haber getirdi, ulkizun deli Bir somun ekmege kazma sallarken Sevdigim guzele atmislar beli Babasi Zohre'yi nisanlamistir.Yaylaci bunu ogrenir ogrenmez yola koyulur. izmir'den Balikesir'e kadar Validen aldigi biletle ucretsiz olarak trenle gelir. Balikesir'den sonra trene ucretsiz binemez, ustelik yaninda da hic parasi yoktur. Caresiz yuruyerek donecektir silaya. Koylerde konaklayarak gunlerce suren bir yolculuktan sonra Tuz golune kadar gelir. Tuz golunde firtinaya yakalanir ve hastalanip yataga duser. Bir hafta, yakinlarda bir koyde bakarlar. Henuz iyilesmeden yeniden yola koyulur ve koyune gelir. Aci haberi orda alir. Yaylacinin izmir'den kizini kacirmak icin ayrildigi haberini alan Aga Zohre'yi apar topar evlendirmistir. Ibrahim'i bu donem soyledigi turkuler cok daha fazla olmasina ragmen daha sonra yasadiklarinin etkisiyle fazla yayginlasmamis, bir cogu unutulmustur.Kendiside ilk aski icin soylediklerini hic bir zaman gundeme getirmemistir. Zohre'nin evliginin ardindan Yaylaci uc yil kadar askerlik yapar. Bu arada komsularinin kizi Fadik serpilip buyumus, evlenme yasina gelmistir. Ibrahim Fadige, Fadikte Ibrahime sevdalanirlar . Ancak Ibrahim'in karsisina yine yoksulluk cikacaktir. Ailesi Fadik'i bu yoksul gence vermek istemezler. Bu arada Kayaalti koyun den hali vakti yerinde biri Fadik'i istetir. Ailesi Fadik'in Ibrahim'le kacabilecegi korkusuyla Fadigi Kayaalti koyune gelin verilir. Kisa sureli bir evlilik yapan Fadik kocasina bir turlu isinamaz. Baba evine doner. Ailesi bunu hos karsilamaz. Fadik'i geri gondermek icin her turlu yolu denerler ancak basaramazlar. Ancak Fadik yapilan baskilarada dayanamaz. Fadik icinde bulundugu durumu su dizilerle dile getirmistir. Ciftci isem haklarimi versene Kizin isem gir iceri desene Kizim gitti diye iftira etme eliminen kendim verdim desene Harim tarlamizda bitmezmi cayir Gayir Allahimda sen beni gayir Karakol gonderip getirrim demissin Goturse bilede etmen bir hayir ilahi dayim ulum ulum ulasin Lazlarin elinde terbiye olasin Gece gunduz yalvariyom Mevlaya Haci bayraminda omrun alasin Fadige yapilan baskiyi iyice artiran ailesi butun agir isleri ona yaptirilar. Ruhsal olarak dayanamayacak duruma gelen Fadik fiziki olarakda yipranir. Yasadigi buyuk ask mutsuz evlilik ve aile baskisi Fadik'in zayif bunyesinin hastalik denilen illete yakalanmasina neden olur ve yataga duser. Fadik'in en yakin arkadasi, sirdasi, herseyi Tevriz'dir. Fadik olum doseginde iken Tevriz'e garip bir vasiyet birakir. Hayati gibi vasiyetide aciklidir. Tevriz'in Ibrahim'le evlenmesi son dilegidir. Cunki o sevdigi iki insaninda mutlu olmasini istemektedir. Mutlulugu ancak ikisi evlenirse bulacaklarina inanir. Ibrahim ile Tevriz bu vaziyete uyarak evlenirler. Mutluluk dolu 60 yil bir yastiga bas koyarlar. Bes cocuklari, sayisiz torunlari olur. Esi (Tevriz) oldugunde Ibrahim esine olan sevgisini koyde pek rastlanilmayan bicimde gosterir . Koy mezarligi olum sirasina gore olusmustur. Ancak Ibrahim esinin yaninda baskasinin mezarinin olmasini istemez. O bolumu sanki icinde kendisi yatiyormus gibi mezar haline getirir. Mezar tasinda sadece ismi vardir. "IBRAHIM COL" Bu arada Ibrahim 'in hassasiyetini gostermek acisindan bir anisini aktarmak istiyorum. Ibrahim hacca gidecektir. Hacca gitmeden helallik almak icin Zohre'ye gider onunla helallesir. Zohre'yi torunlarinin arasinda gorunce sevincten gozyaslari doker. Cunku Ibrahim gibi o da kotu baslasa da mutlu bir evlilik yapmistir. O sevdigi her kadini olesiye sevmis onlarin mutluluguyla mutlu olmustur. Dolan Fadigimde cesmeyi dolan Yalan bu dunyanin ahiri yalan Olayidim basi gullu bir yilan Akayidim pencereyin telinden Fadigim Fadigim aslan Fadigim Gir koynuma yaslan Fadigim Gollupinar ayaginda golun var Basucunda agrim agrim yolun var Kimisi gelir de kimisi gider Fadigimin gonul egler dili var Fadigim Fadigim aslan Fadigim Gir koynuma yaslan Fadigim Guzel evinizde cesmeye yakin Duverler Fadigim kendini sakin Salinip cesmeye indigin zaman Ak gogsun ustune gerdani takin Guzel sennen bir dokelim harmani Elele okunsun gonul fermani Alirim Fadigim almaz belleme Anan zalim olmus baban ermani Karakastir Avanosun zeynati Dusmana ugrasin verem illeti Alirim sevdigim almaz belleme Bize derler Cologlunun milleti Gulluk gulistanlik bir bahce idin Simdi kuru gule dondunmu gonul Hani sevdigini alirdin gonul Simdi kotulere kul oldun gonul Aksaminan niye geldin imece icerime koydun zehir ilaci Gavur anan geri geldi goturdu Sokunmu etti gorucuyun ucu Yuce dag basinin susami gulu Varmi sulalende benim gibi deli Zalim baban acimiyor hic sana El edipte dos dovdugunu goreli Kirat gemin almis yol dayanir Nazli yar uykuda uyur uyanir Sevdigimin ak gerdani gorunur Aman Allah buna canmi dayanir Guzel sennen inmedikmi cesmeye Oturupta derdimizi dwesmeye Duydum dayiyinda hali yogumus Ellerim tutmuyor dusme cesmeye Suya gider ag derenin ozune Gelin niye surme cektin gozune Aldirisan puskullu aldir posuyu ikimizin bir ortulsun yuzune Cesmenin basinda yunak tasisin Bilirim sevdigim yutnuk kususun Yuz gelinin elli kizin basisin Alirim sevdigim almaz belleme Gece gezdim mahlenizin icini Belgizarmi saldin sari sacini Surunu surunu vardim peceye Bekci koydum arkadasin ucunu Suya gelirde elinde kulek Eline bakarsan kar gibi bilek Ak gogsun ustune gerdani birak Alamam Fadigim basim belali ALI OSMAN 1923 yilinda dogan Ali Osman'in severek evlendigi ilk esi 1948 yilinda ince hastaliktan (verem) olur. Ali Osman iki oksuzle kalir. Bir yil sonra kizida ayni hastaliktan olur. Kisa araliklarla hem sevdigi kadinin hemde kizinin acisini yasar. 1950 de iknci evliligini Serife ile yapar. Bu evliliginden de 4 cocugu olur. 1963 te karisi hastalanir. Verem sanki Ali Osman'in kaderidir. Ancak bu kez caresiz degildir. Oksuz buyutmenin zorlugunu, es acisini yasayan Ali Osman bu kez vereme yenik dusmemek icin elinden gelen her seyi yapacaktir. Esini alip Kayseri'ye hastaneye goturur. Serife haftalarca tedavi gorur. Ali Osman her hafta ziyarete gider. Bir ziyaret donusu Kayseri'den bir kamyona (Kasasina) biner. Kafasi karmakarisiktir. Serife de iyilesme belirtisi yoktur. En kucugu iki yasinda olan cocuklari oksuzmu kalacakti. Yeniden ayni acilari yasamaya nasil dayanacakti. Kamyon ilerliyor Ali Osman'in kafasindaki dusunceler dagilmiyordu. Dalgindi.Kamyon koyun yakinina gelmisti. Ancak o,koyu gectiklerini sanarak kamyondan panikle atlar. Oksuz kalmasindan korktugu cocuklarini yetim birakmistir.(1963) Kazayi ogrenenler akin akin gelir. Bunlardan biriside dayisinin oglu ibrahim Col'du.(Yaylaci) Bu olay uzerine asagidaki agitlari soylemistir. Saat yedi Kayseri'den yurudun Kamyonun icinde yalniz biridin Cesedini onbes adim surudu Al kana boyandin goren olmadi Cesedin bekledi Konya beyleri Evliya Hak'tandir eri soylari Sokun etti asiretin koyleri Al kana boyandin bilen olmadi Gocmen oglu sose boyu dolasir Konyalilar imdadina ulasir Yavrularin kuzu gibi melesir Bir gocmen canina kiydi ne care Zalim gocmen beklemede durmadi Al kana boyandin bilen olmadi Derindir yarani saran olmadi Bir zalim canina kiydi ne care Sana sebep oldu Mucur'un Mani Ezildi kafanda akti alkani Gocmen oglu derler asli ermani Bir gavur canina kiydi ne care Kayseri caddesi duzdur bukulmez Akti alkanlarin asvalt dokulmez Babasiz yavrularin nazi cekilmez Ne gununu gordum ben senin felek Bes tanedir Alosmanin kuzusu Yuregime dustu olum sizisi Kader degil bu alnimin yazisi Ne gununu gordum ben senin felek Sose boyu alkanlarin cagladi Ahbaplarin yas tutupta agladi Dayin oglu destanini soyledi Ne gununu gordum ben seni felek Uckuyuyu cayir cimen burudu Kayseri caddesi dolek duzudu Trafik geldi de yapti kesfini Graderler alkanini kurudu Kirat ile yagiz atin duruyor Yegenlerin gelmis seni soruyor Oldugunu isteyen zalim dusmanlar Atlarini kosmus cifte gidiyor Beklemeye geldin kamyon durmuyor Inecenmi diye sofor sormuyor Muddeum bas katip bunu bilmiyor Kader boyle imis kime ne diyim Sagken goturdumde olu getirdim Sosenin ustune niye yatirdim Haydi gayri haydi aglayip durma Aliosmanim ocagimi batirdim EYUP SEREF 1915 yili Kosektas koyu dogumludur. Genclik yillarinda Fadime kiza (Esi) vurulmus bu esnada basindan gecen olayladan etkilenerek turkuler yakmistis. Birbirlerini istemelerine ragmen evlenemezler, baska baska kisilerle evlenirler. Daha sonra Fadime Seref esinde ayrilir, Eyup Seref'inde esi vefat eder. Bu olaylarin sonucunda birbirleriyle evlenerek mutlu bir yasam surmuslerdir. Eyup Seref 1995 yilinda vefat etmistir. Fadime Seref ise halen Kosektas koyunde yasamaktadir. Vardimda su Saben'in evine Dusunmuyon gelin isin sonu ne Sana diyom sana Fadime gelin Saldigim onlugu kusan onune Ciktim yuksege evimiz asagi Beline vurulmus kemer kusagi Alirim sevdigim almaz belleme Bize derler sunam sehirli usagi Ciksam yuksegine diksem bir kale Basima getirdin bin turlu bela Alirin Fadime'm almaz belleme Dile sevdigim sen beni dile Cesmeden giderken boynuna baktim Gorunce Fadime'm cigerim yaktin Cagirdimda ciktiydin disari Tutuldu dillerim soyleyemedim Ne sandin Fadime'm sari keteni Gormedinmi havluda yatani Harim tarlasina kumar atani Aman emmim aman bu gun hay gunu Ben damima saglam veririm diregi Serin olur Fadime'min yuregi Sen sunami neyledin ah Ayse bibim Verdigin kiz muallimin ciragi Havuzun Hayriye halici basi Daha onbes idi yarimin yasi Pisman olun bu isiyin sonuna Toplanir sezerde Sara'nin esi Sari giymeyinen pekmi buyudun Gece gece yastiginda uyudun Hani sunam ben ellerden iyiydim Simdi uzaklarda baka ben oldum Ciktim yucesine eyledim seyran Boyuna posuna ben oldum hayran Onumuzden gelen karali bayram Fadime'm bayramin karali gecsin Sevdigim bayramin mubarek olsun AMELI Asil adi Haci Ayse Sahin'dir. Nevsehir'in Kozakli ilcesi Apti koyunde olan Ameli kadin 1910'lu yillarda dogmustur. Kosektas koyunden Dervis Celebi'ye (Kelik Dervis) gelin olarak gelmistir. Kisa bir sure evli kaldigi Kelik Dervis'in evinde kotu yasantisina ve bahtsizligina turkuler soylemistir. Daha sonra Mehmet Sahin (Turpoglan) tarafindan kacirilarak evlenmislerdir. Bu evlilikten uc tane kiz cocugu olur.Kizlarindan ortancasi olan Duruye Ahmet Yildiz ile evlenir. Duruye'nin bu evlilikten bir cocugu olur ve verem hastaligina yakalanarak olur. Annesi Ameli kadin kizinin hastalanmasina ve olumune cok uzulur,agit tarzinda turkuler yakar. Ameli kadin gunluk hayattada cok hazir cevap bir kisilige sahiptir. Atisma tarzinda da dortlukleride mevcuttur. Kendisine ait bu turku ve agitlar 1970 de olumunden sonrada dilden dile soylene gelmistir. Calindi gectide erlik davulu Sevdigimle yeni kurduk gavili Elinden gelsede canim alacak Surdaki oturan cullu mavili Misafir olsamda Apti de yatmam Nisbete kalsada vallaha gitmem irbehem agamda yarin yaninda Ellerin lafina emniyet etmem Yagmurlar yagiyoda karanlik gece Yattigim yerlerde yogidi pece Bir kadina iki kirik inermi Birini inkar etsem elbeni kinar Ustumuze dogan asir aylari Gizim orda ben burada yaptik bayrami Hakkinizi helal edin komsular Zemheride ben topladim ayrani Hasta gelin alamiyo disligi Bogrune koymuslar alli besigi Gelinin derdine verem diyollar Ayirt olmus gabi ile kasigi Disliksizlik: Keyifsizlik Duruyemden kaldi alli yeldirme Gulben gizim sen benzini soldurma Giderim buradan dislik alamam Ozcanima oksuzlugun bildirmem Muhtar Haci uc basiyor muhuru Dertli gizim cekemiyo gahiri Gardas Kayseri'de Gizim Corum'da Gayri benim icin ozen zehiri Orzulemis sirahnenin dasini Ahmet atmis gitmis gelin esini Evvel kucuk idi simdi buyumus Ozcan yedi Duruye'min basini Duruye'me aldim alli ferace Gizim seni saldiyidim ilaca Gurbanlar olurum Sari Duruyem Yatagi bos kaldi bu gece Ne bakiyon özcan oğlum yüzüme Bir ates dustude yanar ozume Gurbanlar oluyum Kuccuk Ozcanim Senin ile gidecegim mezere Parmagi uzunda benzer kaleme Bir gizimi yazmaz oldun selama Ayagi carikli ciftci eyledin Son cevabin bumu idi anama Kaldirmadim annimdaki karayi Felek bana derin acti yarayi Oglu yok diyemi hesap almadin Dakamazmi sandin elli lirayi Ameli kadin kosusu Culu'den salatalik (Hiyar) tohumu alir. Aradan uzun bir sure gecer. Duvar yaptiran Culu, Ameli kadini gorur; Kaldir gelin karayi Derin actin yarayi Bahce bozuldu bitti Getirsene parayi Ameli'de karsilik verir Yaptiriyon duvari Cektiriyon livari(Silah) Cekirdek curugumus Yiyemedik hiyari NIYAZ VE AGITLARI Niyaz 1910'lu yillarda dogmustur. Genclik yillarinda Cafiye'nin kacirilmasi olayinda bulunmustur. Yargilanip bir sure cezaevinde kaldiktan sonra serbest kalmistir. Birgun Abdulkani Yilmaz un ogutmek icin degirmene gider. Degirmende ununu ogutur ve unu koymak icin getirdigi cuvallardan birisinin kayboldugunu farkeder Orada bulunan Niyaz 'dan suphelenir ve orada tartisirlar. Abdulkani eve gelir ve kaybettigi cuval yuzunden analigindan bir suru azar isitir. Bunun uzerine Abdulkani buyuk bir sinirle cuvali istemeye Niyaz'in evine gider. Evin onunde bulunan Niyaz'la tartisir ve kavga ederler. Kavga esnasinda Abdulkani yaninda bulundurdugu bicakla Niyaz'i boynundan yaralayarak kacar. Niyaz bir gun yarali yattiktan sonra olur. Abdulkani daha sonra vijdan azabina dayanamayarak teslim olur. Avanos'a goturulerek cezaevine konur. Fakat Niyaz'in emmisinin oglu Irabet'de(Ragip) ayni hapishanede yatmaktadir.Cezaevi idarecileri tedbir amaciyla Irabet'i Kirsehir ceza evine naklederler. Niyaz'in olumune cok uzulen kiz kardesi Hamide kardesinin arkasindan agitlar yakar. iceriden cikinca mezer gorunur El gardas deyince gonlum yerilir Giydirin geline alli pazeni Duyar anam oglu bize darilir Hos geldiniz dayilarim oturun Niyaz'imi koyunuze goturun Yol ustunde ag evleri var idi Sordnuzmu Niyaz'imin hatirin Bende olamadim buyuk gorumce Alirlar gelini yigit olunce izin almayami gittin mezere Ne soyledi anam oglu varinca Ne agliyon gelin gozleri yasli Yarindenmi ayrildin egdirme basi Daha anam Niyaz yolu bekliyor Niyaz mezer olmus basucu tasli Bir gardas yitirdim surmesi avsar Bir gun gormez isem tufanim sasar Haydi gelin davasina gidelim Kirsehir'in yolu Yigren'den asar Yigren:Yoredeki bir dag ismi Niyaz asker astabini cikilar incitmen bunuda yuyan bacilar Niyaz'dan kalmisda kirk gunluk kuzu Anam onu guller gibi kokular Erken dogar bizim dagin gunesi Hadi desem kavumlarim ulasir Anamin ogluda bir dugun kurmus Zekeri'yem bas yoluna guresir. Yuyun isligini kani bismesin Soyun paltasonu Niyaz sismesin Gavur dusman surgun olmus gidiyor Bir daha buraya yolu dusmesin Dayilarin geldi Niyaz'im uyan Elimden aldirdim soyle bir civan Duydundami geldin anamin kizi Niyaz'in sebebi bir yirtik cuval Bizim daglar yuksek karlar yagmasa Bu ayrilik kiyamete kalmasa Bir soluk burada alenmem Niyaz Sulumannan Fadimanam olmasa HULUSI ALTINTAS Olay 1937 yilinda olur. imecede kizlar toplanir ve eldegirmeniyle bulgur cekerlerken, birbirlerine erkekleri manilerle yakistirir. Duruye de Haci Mustafa Ceyhan'a manilerle yakistirilir. Duruye 'nin dayisinin oglu Hulusi de Duruye'yi sevmektedir. Bu duruma Hulusi cok kizar ve H.Mustafa ile tartisip kavga eder, kavga esnasinda Hulusi H.Mustafa'yi bicakla yaralar. Bunun uzerine H.Mustafa Ceyhan silahini atesleyerek Hulusi'yi oldurur. Anasida oglunun oldurulmesi uzerine agitlar yakar. Lastigiyle mesi bizde anasi Hic gitmiyor ak anlimin karasi Hafif olsa Ankara'ya salardim Tehlikeymis Hulusi'min yarasi Hulusi'mi kiz yolunda vurdular Savanina cadirini kurdular Sana diyom sana aslan Hulusim Goturduler mezarina koydular Caminin icinde bir kan golege Yunurken akti gitti dolege Gurbanlar olurum Sari Hulusim Masanin ustunde kaldi yurege Usaklar icinde Hulusim keles Yemis kursunuda ediyor telas Buradaki yolsuzdan umidi kestim Kurtdeki dayisi sen bari ulas Hulusi'nin Duruye'ye sevdasini ifade eden turkuleri. Aksin su derenin cesmesi aksin Guzeller icinde kiz beni yaktin Duruye kiz destisini dolarken Olanca kanlarin icime aksin Duruyem geliyo kolu bogmali Guzeller icinde seni ogmeli Alacaktim almasina sevdigim Seni bana vermeyen kirli Ameli Oturmus berbere oluyor tiras Kaslari karada gozleri keles Buradaki yolsuzdan umudu kestim Eldeki dayisi sen bari yetis Ali Celik'in Dondu kiza soyledigi turkuler.(Genc Ali) Gun endiye evlerinin pecesi Nikah kiyar Hasanlar'in hocasi Bugunmu ginaciyin gecesi Yaktirma ginayi guzel gidelim Salla kovayida kovayi salla Yandi cigerlerim bir tas su yolla Dilerim allahtan nisanlin ole Sende benim gibi yalniz kalasin Pinara vardimda suyun icmedim Derdimin agzini yare acmadim Ne bek kotuyumus gelin kaderim Bir kus olupta yar ustunde ucamadim Girilmis kemerde dokulmus inci Kizlarin icinde Dondum birinci Alirim sevdigim almaz belleme Gonderirim Cibirliya gorucu IBRAHIM YALIM Guzel ne gezersin bagda bahcede Gozlerin yokturda altin akcada Ala gozlerini yasli goruyom Elmami gorduler senin bohcada Guzel sende hic merhamet yogumus Benim gibi aldattigin cogumus Ala gozlerini yasli goruyom Yoksa durzu kocan cokmu dogumus DUDU AVCI Melek nazi buyuttuydum dayasiz icerimde dertlerim var sayisiz Oglum besiktede can verirken Nasil gittin Avanosa kaygisiz Gec kalkarda oglansizin harmani Galmadida dizlerimin dermani Senin var isede benim yogudu Niye gittin Avanosa ermani Gozlerimin yasi dicle nehiri Ben ogluma ediyorum gahiri Bir mektup yazzamda koysam zehiri Onuda icerdim bu kara gunde ilahi dusmanim olemeyesin Kor ola evini bilemeyesin Eger bu islerde elin varisa Yitire kizini bulamayasin Genc bir kiz sevdigi ile evlenemez bunun turkulerle dile getirir. Uzagimis Kirsehirin arasi Hic gitmiyor su kalbimin yarasi Yarim gurbet elde bende burada Bitermola su hasretin yarasi icerimde yanar biricik ates yare seam eyle ay ile gunes Benim yarim nerde olsa bellidir Kara kekillide boylari keles icerim yaniyor icmem ayrani Kirsehire edemedim seyrani Tatile gelmedi surmeli yarim Cingen bile koyde eder bayrami Pazartesi gunu ayrildim yardan Zalim sevgilimde bilmiyor haldan Anamda gurbette veririm demis Gayri ayri durun kizlarda benden Yine bulandida havanin yuzu Elinden gelmezmide el kadar yazi Alirim deyide sozun naridi Nettin nazli yarim verdigin sozu Agladimda agri girdi basima Buyuk deyip karistilar yasima Ben varana kadar otur dediydin Otururum sevgilim varmam kimseye Pazara giderde sepet elinde Benim yarim asiretin dilinde Yolla selamini sevgili yarim Ben anlarim ucan kusun dilinden Mektebin onunde ufacik taslar Acilmis mektebi dersine baslar Ne bek buyumusde herifin oglu Cesmede gordude etmedi ismar Ver belgizar ic koynumda saklayim Aklima dustukce alip koklayim Allah dilegimi kabul ederse Onbes sene yar yolunu gozleyim Muhanet salmiyor beni cesmeye Oturupta derdimizi desmeye inadi tuttuda olur vermedi Gayilmiydim el diline dusmeye Mubarek gunlerin bu gun ikisi Acikmola dileklerin kapisi Sana derim sana surmeli yarim Anan baban almak dedei hepisi Kolum kirik cekemiyom yorgani Varirsamda kestireyim kubani Anam beni baskasina verirse Boynuma takrim yagli urgani Ne durgun duruyon Oya yoldasim Ne pek agriyoda su benim basim Sevdigimi elinden alir diyollar Sevdigime varmaz Ayse yoldasim Cekirge konmusta otun dalina Ne gelirse onu derim dilime Sana derim sana oya yoldasim Olunce yanan onun derdine Kaslari karada kiprigi kalem Yanar icerimde olurum verem Neyledimde ben ardina dustuydum Muhanet salmadi bir kuru selam Su nazik ellerim oldu hep diken Yaktin oglan beni taze gul iken Senin ne oldugunu bildirdi bana Merhamet eyledi Mehmet el iken Cay cesmesi derler ayagi cimec Dunyada gezmedim yuzlerim gulec Size derim size yarenim kizlar Ortulu yareme bulunmaz ilac Gecmeyip siniflarda kalasin Benim sararipta solasin Doktordan hekimdem care bulmayip Sonunda caresiz verem olasin MEMNUNE SEN Yikilmisda evligimin duvari Naciyeye veremedim suvali Negadarda iyi zengin olmasi Gelir boyle kotulere guvalir SADAKAT (SEBIK) CELEBI Kari anam kayip etti esini Dar yerlere sokamiyo basini Daglarin basinda bir garip olu Yastigi yok nere koymus basini Evin yokmuyduda daglarda yattin Camurlu atlati burnuma tutdum Agamdan kalmisda bir yillik igne Kinaman komsular teberik ettim Kizim kizdanda olurmuymus pasa Seni niye dovdu Cedegin yasa Koca koye oglan verdi yaradan Bu yilki emekleride gitti tulusa Ala kopek ne egiyon boyunu Aciktiysan ben goruyum gognunu Yalaniyor deyide cok gormem sana Gafil olum dagitiyor zeynimi Sahanim kucukte boynunu burar Cetinim cahilde sacini tarar Yolum duser Boyaliga varirsam Haberin olsunda hayirsiz daglar Ava gitmis kaybetmisde yolunu Ahmet evli Cetin bekar olurmu Bu isleriyanlis ettin Irabet Adam gider Boyalikda olurmu
Bugün 1 ziyaretçi (24 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol